راهنمای بازی: مافیا
یکی از معروف ترین بازیهای گروهی برای مهمانیهای با تعداد بالای 9 نفر، بازی مافیاست، ما این بازی رو با تعداد حدود 20 نفر هم انجام دادیم و همه لذت بردن. این بازی در خیلی کشورها بازی میشه، البته خیلی جاها اونو به اسم werewolf میشناسن. من اینجا میخوام بازی مافیا رو در حالت نرمالش توضیح بدم. بعد که بازی رو بیشتر بازی کردین ممکنه بخواین شخصیت های بیشتری به بازی اضافه کنین، توضیح بعضی از شخصیت های اضافی رو میذارم برای یه نوشته دیگه.
داستان بازی مافیا از این قراره که در بین گروهی از پلیسها، تعدادی هستن که درحقیقت جاسوسهایی از طرف مافیا هستن و این گروه تصمیم دارن که افراد پلیس رو یکی یکی از بین ببرن. از طرفی پلیس ها باید در طول بازی قبل از اینکه همه شون کشته بشن تشخیص بدن که کدومشون جاسوس مافیاست و جاسوس ها رو یکی یکی حذف کنن. هر گروهی که زودتر از گروه دیگه بتونه همه اعضای گروه مخالفش رو حذف کنه برنده بازیه. بازی به یک مدیر هم احتیاج داره که خودش بازی نمیکنه و نقش کنترل کننده جریان بازی رو داره (و در ضمن باید مراقب باشه که به هیچ کدوم از دو گروه کمک نکنه!).
در ابتدای بازی، اولین کاری که میکنین اینه که مدیر بازی انتخاب میشه. بعد مدیر به تعداد بازیکن ها برگه های کاغذ کوچک آماده میکنه، و بسته به تعداد بازیکن ها روی تعددی از کاغذها مینویسه مافیا، روی یکی مینویسه کارآگاه، و روی بقیه مینویسه پلیس. تعداد اعضای مافیا باید یک سوم یا یکی کمتر از تعداد بازیکنها باشه.مثلن برای 10 بازیکن (به جز مدیر) سه مافیا مناسبه . بعد مدیر کاغذها رو تا میکنه و اونها رو مخلوط میکنه، هر بازیکن یکی از کاغذها رو برمیداره و بدون اینکه بقیه ببینن، اون رو میخونه و میفهمه شخصیتش تو بازی چیه (مافیا، کارآگاه، یا پلیس). البته شخصیت کارآگاه هم در حقیقت یکی از پلیس هاست، ولی با یه مقدار توانایی خاص. بعد که بازیکن ها شخصیت خودشون رو دیدن، باید مراقب باشن که در طول بازی بازیکن دیگه ای کاغذ اونها رو نخونه . خب از اینجا بازی شروع میشه. در طول بازی همه بازیکن هایی که هنوز حذف نشدن ادعا خواهند کرد که پلیس هستن، ولی در حقیقت بعضی از اونها مافیا هستن. بازی در طول چندین مرحله انجام میشه، مرحله های بازی یک در میون شب و روز نامیده میشن. پس برای اسم گذاری مرحله های بازی، اونها رو اینجوری اسم میبریم: شب اول، روز اول، شب دوم، روز دوم، و الی آخر. در طول اون مرحله هایی که بهشون میگیم روز، پلیسها تلاش میکنن که یکی از اعضای مافیا رو تشخیص بدن و اون رو از بازی حذف کنن، و در طول مرحله هایی که بهشون میگیم شب، افراد مافیا یکی از پلیسها رو حذف میکنن (به جز شب اول). الان بیشتر توضیح میدم که چطوری:
شب اول:
اولین قسمت بازی شب اول اسم داره. هدف این بخش اینه که اعضای مافیا همدیگه رو بشناسن، بعلاوه کارآگاه در مورد یکی از بازیکن ها اطلاعات بدست بیاره، به این شکل: ابتدا بازیکن ها باید به صورتی بشینن که همه به راحتی بتونن همدیگه رو ببینن. بعد مدیر بازی با صدای بلند دستوراتی میده که همه بازیکن ها باید انجام بدن. دستورات اینجوریه، مدیر با صدای بلند میگه « همه بازیکن ها چشمهاشون رو ببندن»، بعد که مدیر مطمئن شد همه چشمهاشون رو بستن، با صدای بلند میگه «اعضای مافیا چشمهاشون رو باز کنن و همدیگه رو شناسایی کنن»، در این بخش فقط اعضای مافیا، و همه اعضای مافیا باید چشمهاشون رو باز کنن و با پیدا کردن بقیه بازیکن هایی که چشمهاشون بازه، همدیگه رو شناسایی کنن. بعد از این که مدیر مطمئن شد که اعضای مافیا همدیگه رو شناختن دستور میده: «همه چشمهاشون رو ببندن». بعد از اینکه مافیا دوباره چشمهاشون رو بستن، مدیر دستور میده «کارآگاه چشمهاشو باز کنه و در مورد یکی از بازیکن ها اطلاعات بخواد»، در این بخش فقط بازیکنی که کارآگاهه، باید چشمشو باز کنه و با حرکت چشم یا اشاره دست بازیکنی رو به مدیر نشون بده. مدیر که حالا افراد مافیا رو میشناسه با علامتی که از قبل اعلام کرده (مثل نشون دادن یک کارت قرمز یا سبز) به کارآگاه نشون میده که اون فرد مافیاست یا پلیسه. بعد مدیر دوباره از کارآگاه میخواد که «کارآگاه چشمهاشو ببنده»، و بعد از اون مدیر دستور میده که «همه چشمهاشون رو باز کنن». بعد از اینکه همه چشمهاشون رو باز کردن شب اول تموم شده و روز اول شروع میشه.
روز اول و روزهای بعد:
مرحله «روز اول» و بقیه روزها به یک شکل انجام میشه. هر «روز» میتونه بین دو سه دقیقه تا ده دقیقه طول بکشه (بسته به قرارداد بازیکنها یا تشخیص مدیر) و در طول اون بازیکنها با هم بحث میکنن که به نظرشون کدومشون از اعضای مافیاست و باید حذف بشه. البته طبیعتن اعضای مافیا خودشون هم ادعا میکنن پلیس هستن و تلاش میکنن افراد پلیس رو متهم کنن که مافیان تا بتونن اونها رو حذف کنن. وقتی که مدیر تشخیص داد بازیکنها در مورد شخصی به نتیجه رسیدن، یا هر وقت که فکر کرد که این روز دیگه خیلی طول کشیده، در مورد بازیکن های مشکوک رای گیری انجام میشه. هر بازیکن فقط میتونه به یک بازیکن دیگه رای منفی بده (یعنی ادعا کنه که اون مافیاست). اگر بیشتر از نصف بازیکن ها تشخیص بدن که بازیکنی مافیاست اون بازیکن با دستور مدیر از بازی حذف میشه. اگه هیچ بازیکنی بعد از پایان ده دقیقه بیشتر از نصف آرا رو نیاورد بازیکنی که بیشترین رای منفی رو گرفته حذف میشه. اگه چندتا بازیکن با هم بیشترین رای رو آورده بودن بینشون قرعه کشی میشه تا مشخص بشه کدوم حذف میشه. در هر صورت در پایان هر روز که حداکثر ده دقیقه طول میکشه، یک بازیکن از بازی حذف میشه. بعد از اینکه اون بازیکن حذف شد، مدیر به بازیکن ها اطلاع میده که بازیکنی که حذف شده آیا واقعن از اعضای مافیا بوده، یا اینکه اونها یکی از اعضای پلیس رو به اشتباه حذف کردن. در هر صورت بازیکن حذف شده از اینجای بازی به بعد حق هیچگونه حرف زدن یا دادن اطلاعات به بقیه به هرشکلی در مورد بازی و اتفاقاتش رو نداره، در صورتی که بازیکنی نمیتونه خودش رو کنترل کنه که حرف نزنه باید از اتاق خارج بشه! بعد از اینکه یه بازیکن حذف شد بلافاصله روز تموم میشه و دور شب شروع میشه، و بازیکن ها دیگه تا شروع روز بعدی حق هیچ بحثی رو ندارن.
شب دوم و شبهای بعد:
هر مرحله شب (بعد از شب اول) به این صورت انجام میشه که اول مدیر با صدای بلند میگه « همه بازیکن ها چشمهاشون رو ببندن»، بعد که مدیر مطمئن شد همه چشمهاشون رو بستن، با صدای بلند میگه «اعضای مافیا چشمهاشون رو باز کنن و یک نفر رو برای کشته شدن انتخاب کنن»، در این بخش فقط اعضای مافیا، و همه اعضای مافیا باید چشمهاشون رو باز کنن و با اشاره چشم یک نفر رو انتخاب کنن و اون رو به مدیر بازی نشون بدن. بعد از اینکه مدیر تشخیص داد که انتخاب اعضای مافیا کیه، دستور میده: «همه چشمهاشون رو ببندن». بعد از اینکه مافیا دوباره چشمهاشون رو بستن، در صورتی که کارآگاه هنوز از بازی حذف نشده باشه مدیر دستور میده «کارآگاه چشمهاشو باز کنه و در مورد یکی از اعضا اطلاعات بخواد»، این قمست مثل شب اول انجام میشه و کارآگاه در مورد یک بازیکن دیگه اطلاعات بدست میاره. بعد از اون دوباره به دستور مدیر کارآگاه چشمهاشو میبنده و بعد همه چشمهاشونو باز میکنن و روز بعدی شروع میشه.
پایان بازی:
بازی وقتی به پایان میرسه که یا همه اعضای مافیا از بازی حذف بشن، که در اون صورت پلیسها برنده بازی هستن، و یا وقتی که همه پلیسها حذف بشن که در اون صورت مافیا برنده هستن. البته احتیاج نیست بازی رو تا حذف شدن همه پلیسها ادامه بدین، اگر بازی به جایی برسه که در پایان یک مرحله روز، تعداد اعضای مافیا برابر اعضای پلیسها باشه (یعنی به اندازه نصف بازیکنهای مونده در بازی اعضای مافیا مونده باشن) مافیا برنده هستن، چون پلیسها در بهترین حالت هم نخواهند تونست قبل از حذف شدنشون همه اعضای مافیا رو حذف کنن.
چند نکته مهم:
در بازی مافیا خیلی مهمه که بازیکن ها تقلب نکنن، چه زمانی که مشغول بازی هستن (اینکه مثلن شب بی موقع چشمشونو باز نکنن) و چه زمانی که حذف شدن و باید بازی رو در سکوت تماشا کنن. یکی از وظایف مدیر بازی گوشزد کردن این مساله به بازیکن هاست، ولی بهتره که همه بازیکن ها قبول کنن که بازی وقتی برای همه لذت بخش تره که بدون تقلب پیش بره. افرادی که از بازی حذف میشن اگر چه دیگه در جریان بازی شرکت نمیکنن، ولی لذت اونها کمتر از لذت بازی کردن نیست، مخصوصن اینکه بعد از اولین شب بعد میفهمن اعضای واقعی مافیا چه کسانی هستن و در طول روز بلوف زدن اونها رو میبینن . ولی باید خیلی دقت کنن که بقیه بازیکن ها (حتی هم تیمی هاشون) از روی رفتارشون چیزهایی که اونها میدونن رو نفهمن. یکی از چیزهایی که مدیر بازی باید دقت کنه اینه که در طول مرحله های شب بازیکن ها از روی جهت صداش تشخیص ندن که چه کسانی مافیا یا کارآگاه هستن.
بازی مافیا یکی از بازیهای ساده ولی خیلی لذت بخشه که هم برای جمع های خانوادگی بزرگ مناسبه و هم برای جمع های دوستانه، و حتی بچه ها از سن حدود 9 سال به بالا میتونن اونو بازی کنن (هرچند ممکنه از حذف شدن دلخورده بشن). امیدوارم فرصتشو پیدا کنین که امتحانش کنین.
در منابع گفته شده که ریشهء این بازی به سال 1999 و مربوط به یک نظامی روانشناس ( در آموزشکدهء نظامی) برای بهبود قدرت تصمیمگیری در شرایط نامشخص (مشکوک) نسبت به افراد دیگر گروه (جامعه یا یک تیم کاری) و گسترش فضای فکری ، طراحی و اجرا شده . با اینحال با کمی دقت نشانه هایی از کلیت داستان بازی رو میشه در سالهای دورتر هم به نوعی (البته نادر) در بازیهایی از این دست مشاهده کرد .